เธลิส (Thales)
ก่อน ค.ศ. 624 –547
เธลิส (Thales) เป็นนักปรัชญาชาวกรีก
เป็นนักวิทยาศาตร์ และคณิตศาสตร์ที่มีชื่อเสียง ถึงแม้ว่าเขาจะมีอาชีพเป็นวิศวกร
เธลิสเกิดในปีก่อน ค.ศ. 624 เป็นชาวเมืองไมล์ตุส(Miletus) อยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของตุรกี
ผลงานของเธลิสที่เป็นข้อเขียนไม่หลงเหลือเป็นหลักฐานเลย
แต่จากหลักฐานที่กล่าวอ้างถึงเธลิสว่า เธลีส
ได้เขียนตำราเกี่ยวกับการหาทิศและการเดินเรือ
เธลิสได้มีโอกาสดินทางไปประเทศอียิปต์
ขณะนั้นศิลปวิทยาการที่อียิปต์รุ่งเรือง โดยเฉพราะคณิตศาสตร์ในสาขาวิชาเรขาคณิต
เธลีสได้เสนอวิธีการคำนวณความสูงของพีระมิดที่อียิปต์
โดยการวัดระยะทางของเงาที่เกิดขึ้นที่ฐานของพีระมิด
กับเงาของหลักที่รู้ความสูงแน่นอน วิธีการของเธลีสคือการใช้ รูปสามเหลียมคล้าย
การที่เธลีสได้มีโอกาสเดินทางไปอียิปต์
ทำให้เธลิสนำเอาวิชาการทางด้านคณิตศาสตร์มายังกรีก และมีลูกศิษย์มากมาย พลาโต (Plato)
ได้เขียนถึงเธลีสในผลงานของเขาว่า
เธลีสได้แสดงออกถึงความเป็นครูและได้นำวิทยาการมาถ่ายทอด
ความคิดของเธลีสเน้นในเชิงปฏิบัติ สิ่งที่เป็นผลงานและเป็นที่กล่าวอ้างถึงเธลีส
คือ ทฤษฎีบทเกี่ยวกับเรขาคณิต 5 ทฤษฎี คือ
1. วงกลมใดๆ ถูกแบ่งออกเป็นสองส่วนเท่าๆ
กันโดยเส้นผ่านศูนย์กลาง
2. มุมที่ฐานของสามเหลี่ยมหน้าจั่วมีค่าเท่ากัน
3. เส้นตรงสองเส้นตัดกัน
มุมตรงข้ามที่เกิดขึ้นย่อมเท่ากัน
4. สามเหลี่ยมสองรูป ถ้ามีมุมเท่ากันสองมุม
และด้านเท่ากันหนึ่งด้าน สามเหลี่ยมทั้งสองคล้ายกัน
5.มุมภายในครึ่งวงกลมเป็นมุมฉาก
จากทฤษฎีทางเรขาคณิตในเรื่องด้านและมุม
เธลิสเสนอวิธีการ วัดระยะทางเรือที่อยู่ในทะเลว่าห่างจากฝั่งเท่าไร
โดยมีผู้สังเกตการวัดระยะอยู่บนฝั่ง
เธลิสใช้หลักการสามเหลี่ยมคล้ายหาระยะทางได้
เธลิสได้เสนอความเชื่่อของตนเองอย่างหนึ่งว่า
"ทุกสิ่งทุกอย่างคือน้ำ"
ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของความคิดและค้นหาคำตอบในเรื่องวิทยาศาสตร์
โดยมีสมมุติฐานที่ต้องการพิสูจน์เธลิสเชื่อว่า โลกลอยอยู่บนน้ำ
และทุกสิ่งทุกอย่างมาจากน้ำ
เขาเชื่อว่าโลกแบบเหมือนจานที่ลอยอยู่บนพื้นมหาสมุทรที่ไม่มีขอบเขตกำจัดเธลีสอธิบายการเกิดแผ่นดินไหว
เหมือนจานที่ลอยอยู่บนน้ำและกระเพื่อมตามแรงน้ำ จากปริชญาของเธลิสพอสรุปได้เป็น
1. มีวัตถุสิ่งของได้มากมาย
2. มีเพียงชนิดเดียวคือ น้ำ
3. คำว่ายูนิเวอร์ส (Universe) ไม่สามารถที่อธิบายได้ในเทอมของชิ้นส่วนที่ไม่ต่อเนือง
แต่อยู่ในเทอมของของที่เชื่อมโยงถึงกันที่เรียกว่า Space
อย่างไรก็ตามความคิดของเธลิสในส่วนข้อ
2 และ3 ได้รับการโต้แย้งอย่างมากในเวลาต่อมาในเรื่องความถูกต้องของหลักปรัชญา
และทฤษฎี
สรุปผลงานสำคัญ
• สิ่งที่เป็นผลงานและเป็นที่กล่าวอ้างถึงเธลีส คือ
ทฤษฎีบทเกี่ยวกับเรขาคณิต 5 ทฤษฎี คือ
1. วงกลมใด ๆ
ถูกแบ่งออกเป็นสองส่วนเท่า ๆ กันโดยเส้นผ่านศูนย์กลาง
2. มุมที่ฐานของสามเหลี่ยมหน้าจั่วมีค่าเท่ากัน
3. เส้นตรงสองเส้นตัดกัน
มุมตรงข้ามที่เกิดขึ้นย่อมเท่ากัน
4. สามเหลี่ยมสองรูป
ถ้ามีมุมเท่ากันสองมุม และด้านเท่ากันหนึ่งด้าน สามเหลี่ยมทั้งสองคล้ายกัน
5. มุมภายในครึ่งวงกลมเป็นมุมฉาก
• เธลีสได้ทำนายการเกิดสุริยปราคาได้ถูกต้องในปี 585
BC
• เธลีสได้เสนอวิธีการคำนวณความสูงของพีระมิดที่อียิปต์
โดยการวัดระยะทางของเงาที่เกิดขึ้นที่ฐานของพีระมิด
กับเงาของหลักที่รู้ความสูงแน่นอนวิชาการของเธลีสคือการใช้ รูปสามเหลี่ยมคล้าย
